Το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ), που έχει ιδρύσει ο Σύνδεσμος ΑΕ και Επιχειρηματικότητας και η Ελληνική Ένωση για την Ομοσπονδία της Ευρώπης-ΕΕνΟΕ στο πλαίσιο των κοινών τους εκδηλώσεων, διοργάνωσαν στις 15 Μαίου 2024 , διάλεξη του κ. Jimmy Jamar , Διευθυντή του Γραφείου Βρυξελλών της Europa Nostra και
Πρώην Επικεφαλή της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες με θέμα:
What is the Importance of the European Union’s Values Today in a World of Turbulence?
O κ. Jimmy Jamar επιδίωξε στην ομιλία του να απαντήσει σε κάποια βασικά και επίκαιρα ερωτήματα: Πώς έχει διαμορφωθεί ο κόσμος σήμερα; Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και ποιον ρόλο πρόκειται να διαδραματίσει στο παγκόσμιο γίγνεσθαι; Ποιό πρέπει να είναι το ευρωπαϊκό όραμα και πώς αυτό μετουσιώνεται πρακτικά
Στις ημέρες μας τόνισε ο κ. Jamar είναι εύκολο να εγείρουμε ερωτήματα και αμφιβολίες σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η ΕΕ γνώρισε για μακρά περίοδο την ειρήνη και την οικονομική ευημερία, ενώ στρατιωτικά βρισκόταν κάτω από την προστασία της αμερικανικής πυρηνικής ομπρέλας. Σήμερα, όμως, αυτή η προστασία είναι σε αμφισβήτηση. Για πρώτη φορά η ΕΕ αντιμετωπίζει μόνη της μια σειρά από πολυκρίσεις. Επομένως, πρέπει να ανατωτηθεί: Επιθυμεί να επιβιώσει και πως στον νέο αυτόν κόσμο; Έχει την φιλοδοξία για κάτι τέτοιο; Είναι γεγονός ότι οι άνθρωποι και οι πολίτες της αισθάνονται φόβο.
Στη συνέχεια, ο κ. Jamar προέβη σε σύγκριση μεταξύ Ρωσίας, Κίνας, Χωρών της ομάδας του Νότου ( Ινδία, Βραζιλία, Τουρκία, Ιράν, Νότια Αφρική) και της ΕΕΕ. Η ομάδα του Νότου, ισχυρίστηκε, εν πολλοίς, ότι μοιράζεται ένα έντονο αντι-δυτικό πνεύμα, ενώ χώρες, όπως η Ινδία, θεωρούν ότι στην σημερινή εποχή των αναταραχών, δίνονται περισσότερες δυνατότητες να αναδειχθούν. Από την άλλη, η Ρωσία και η Κίνα μοιράζονται ένα σπουδαίο (στρατιωτικό) παρελθόν, δοξάζουν το παρελθόν τους και τρέφουν εθνικιστικά αισθήματα. Στην περίππτωση των ΗΠΑ , κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Δεν υπάρχει ένα ένδοξο, αυτοκρατορικό παρελθόν πίσω τους. Έτσι, ο αγώνας δίνεται στο πεδίο της δημόσιας διπλωματίας, της επικοινωνίας και της χρήσης συμβόλων και συμβολισμών. Εδώ, το έθνος είναι αυτό που δοξάζεται. Με γνώμονα την ισχύ, την οποία ο κ. Jamar, διαχώρισε σε τρεις εκφάνσεις, την πολιτική ισχύ, την οικονομική ισχύ και την στρατιωτική ισχύ, προχώρησε σε μια νέα σύγκριση των σημαντικότερων δρώντων του διεθνούς συστήματος. Σε αυτήν την σύγκριση, πού βρίσκεται η ΕΕ;
Η ΕΕ, υπογράμμισε ο κ. Jamar, δεν έχει εδαφικές διεκδικήσεις. Έχει, όμως, ένδοξο παρελθόν, σύμβολα και συνθήματα, όπως η ευρωπαϊκή σημαία και το σύνθημα United in Diversity. Η ΕΕ διαθέτει οικονομική σχύ αλλά δεν έχει σημαντική στρατιωτική ισχύ. Στην πολιτική ισχύ δε υπάρχει ένα ερωτηματικό. Αυτή θα κριθεί στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Τα μέσα που η ΕΕ διαθέτει στη φαρέτρα της δεν είναι στρατιωτικά. Ούτε θα πρέπει, ο κ. Jamar ισχυρίστηκε, να μοχθήσει για να αποκτήσει περισσότερα στρατιωτικά εργαλεία. Η ΕΕ ξεχωρίζει και διακρίνεται στο διεθνές σύστημα για τις αξίες και τα ιδανικά της. Για την υπεράσπιση της δημοκρατίας, της ισότητας, της ελευθερίας καθώς και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ειρήνης και της αλληλεγγύης. Συνεπώς, το καθήκον της ΕΕ είναι να διαμορφώνει θέσεις και πολιτικές που να αντανακλά όλα αυτά τα ιδανικά. Ο υφιστάμενος φόβος θα πρέπει να δώσει την θέση του στην ελπίδα. Ακόμη, η ΕΕ θα πρέπει να διεκδικήσει το ρόλο της στην νέα διεθνή πραγματικότητα ως ένας παγκόσμιος παράγοντος που θα πρέπει να συμβάλει στην επίλυση των διεθνών συγκρούσεων. Επομένως, σήμερα, για όλα αυτά, χρειάζεται η ΕΕ να μείνει ενωμένη και να κερδίσει πίσω τους ευρωπαίους πολίτες. Υπάρχει η τάση οι πολίτες να κατηγορούν την ΕΕΕ για όλα τα δεινά. Ειδικά αυτήν την περίοδο, με την οικονομική κρίση, την κλιματική κρίση και την κρίση του Covid-19 αυτή η τάση παρέμεινε. Όμως, είδαμε ότι η ΕΕ δεν μπορεί να επιβιώσει αν δεν έχει τους πολίτες κοντά της. Οι πολίτες πρέπει να γνωρίσουν την πραγματική ουσία της Ευρώπης. Η πίστη στον εαυτό μας και η τήρηση των αξιών και των ιδανικών μας πρέπει να διαμορφώσουν τη φιλοδοξία της Ένωσης για το μέλλον. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς τον Ευρωπαίο Πολίτη. Έμφαση, λοιπόν, πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη όχι μόνο μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας αλλά και στο χτίσιμο μιας ευρωπαϊκής κοινής συνείδησης. Μιας κοινής συνείδησης που θα στηρίζεται, θα διαφυλλάσεται και θα προάγεται από την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, που αποτελεί κληρονομιά και της ίδιας της δημοκρατίας. Καταληκτικά, η ΕΕ οφείλει να παίξει έναν διαφορετικό ρόλο στο σύγχρονο παγκόσμιο γίγνεσθαι ως προασπιστής των ανθρωπιστικών αξιών της. Αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς την φιλοδοξία στο η ΕΕ να εμφυσήσει την πίστη της στην Ευρώπη και στο όραμα της ενότητας των αξιών. Συνεπώς, η συμμετοχή των πολιτών κρίνεται απαραίτητη σ’ αυτήν την διαδικασία, αφού πρώτα η ίδια η ΕΕ τους βοηθήσει να ξεπεράσουν τον φόβο και την ανασφάλεια ώστε νιώσουν ξανά εμπιστοσύνη στο Ευρωπαϊκό Όνειρο. Η ΕΕ είναι ικανή να ξεπεράσει τις κρίσεις. Η ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομία αποτελεί βασικό πυλώνα της ευρωπαϊκής συλλογικής μνήμης, πυλώνα της ίδιας της Δημοκρατίας.
Για την ομιλία του κ. Jimmy Jamar και τη συζήτηση που επακολούθησε βλ. ΕΔΩ
